تاثیر باکتری های محرک رشد (pgpr) و زمان مصرف کود نیتروژنه بر عملکرد و کارآیی مصرف کود در تریتیکاله

به منظور بررسی تاثیر تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد، کارآیی مصرف نیتروژن، روند پر شدن دانه، انتقال ماده خشک و شاخص های رشدی تریتیکاله، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی (rcbd) با سه تکرار در سال 1391 در گلخانه دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. فاکتورهای موردبررسی شامل تقسیط کودنیتروژنه در4سطح به صورت(2/1 درزمان کاشت + 2/1 درمرحله ساقه روی)،(3/1درزمان کاشت + 3/1 درمرحله ساقه روی+ 3/1قبل از ظهور سنبله)،(4/1درزمان کاشت + 2/1 درمرحله ساقه روی + 4/1 درمرحله سنبله دهی)و(4/1 درزمان کاشت + 4/1 درمرحله پنجه دهی+ 4/1 درمرحله ساقه روی + 4/1درمرحله سنبله دهی)به صورت t1، t2، t3 و t4 به همراه تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد در چهار سطح (عدم تلقیح بذر، تلقیح بذر با ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5 ،آزوسپریلیوم لیپوفروم استرین of و سودوموناس پوتیدا استرین4) به صورت b0، b1، b2 و b3بودند. نتایج نشان داد که اثر تلقیح بذر با باکتری و تقسیط کود نیتروژن بر تمام صفات مورد بررسی معنی دار بدست آمد. بیشترین وزن دانه و سرعت پرشدن دانه در ترکیب تیماری تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد در سطح دوم تقسیط کودی بدست آمد. سطح دوم تقسیط در تلقیح بذر با ازتوباکتر بیشترین کارآیی مصرف نیتروژن را به خود اختصاص داد. در حالیکه کمترین میزان انتقال ماده خشک از کل اندام هوایی و ساقه و سهم فرآیند انتقال در عملکرد دانه مربوط به تیمارهای تلقیح بذر با باکتری بود. تلقیح بذر با ازتوباکتر و سطح دوم تقسیط کود نیتروژنه موجب افزایش وزن خشک کل بوته، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و شاخص سطح برگ شد. عملکرد و اجزای عملکرد در تلقیح بذر با ازتوباکتر و سطح دوم تقسیط کودی، تفاوت مثبت و معنی داری را نسبت به سایر ترکیبات تیماری نشان داد. نتایج روند پر شدن دانه نشان می دهد که برای افزایش سرعت پر شدن و وزن دانه تلقیح با باکتری هایی چون ازتوباکتر و آزوسپریلوم و همچنین تقسیط مناسب کودی مناسب می باشد. بعلاوه تلقیح باکتری و تقسیط مناسب کود نیتروژنه با بهبود پارامترهای رشدی تریتیکاله موجب می شود نیاز به انتقال مجدد از ساقه و سایر اندام ها در زمان پر شدن دانه، کاهش یابد. باکتری های محرک رشد با مکانیسم های مختلف از جمله افزایش جذب عناصر غذایی توسط ریشه و همچنین تقسیط کودی با جلوگیری از اتلاف کود و در نتیجه جذب حداکثری آن موجب بهبود شاخص های رشدی تریتیکاله گردیده است.